سیستم بهداشت و درمان کانادا برای مهاجران: راهنمای جامع
کانادا به دلیل داشتن یکی از بهترین سیستم‌های بهداشت و درمان عمومی در جهان، شهرت دارد. این سیستم که اغلب با نام “مدیکر” (Medicare) شناخته می‌شود، بر پایه اصول دسترسی همگانی بنا شده و خدمات بهداشتی ضروری را برای شهروندان و مقیمان دائم فراهم می‌کند. مدیریت و ارائه این خدمات عمدتاً بر عهده استان‌ها و قلمروهای کانادا است، اما همگی تحت نظارت قوانین فدرال، به‌ویژه “قانون بهداشت کانادا” (Canada Health Act)، فعالیت می‌کنند. برای مهاجرانی که به تازگی وارد این کشور می‌شوند، درک نحوه عملکرد این سیستم و چگونگی دسترسی به خدمات، امری حیاتی است.
آشنایی با سیستم بهداشتی کانادا (Medicare)
سیستم بهداشت و درمان کانادا یک سیستم عمومی است که بودجه آن عمدتاً از طریق مالیات‌های عمومی تأمین می‌شود. “قانون بهداشت کانادا” پنج اصل اساسی را برای این سیستم تعریف می‌کند:
- مدیریت عمومی (Public Administration): برنامه‌های بیمه درمانی استانی باید به صورت غیرانتفاعی توسط یک مقام دولتی اداره شوند.
- جامعیت (Comprehensiveness): برنامه‌ها باید تمام خدمات “ضروری از نظر پزشکی” (medically necessary) ارائه شده توسط بیمارستان‌ها، پزشکان و دندانپزشکان (در صورت نیاز به بستری در بیمارستان) را پوشش دهند.
- جهان‌شمولی (Universality): تمام ساکنان واجد شرایط استان باید تحت شرایط و ضوابط یکسان به پوشش بیمه درمانی دسترسی داشته باشند.
- قابلیت حمل (Portability): ساکنان هنگام نقل مکان به استان دیگر یا سفر در داخل کانادا یا خارج از آن، همچنان باید از سطح مشخصی از پوشش برخوردار باشند (با شرایط و محدودیت‌های خاص).
- دسترسی (Accessibility): ساکنان باید دسترسی معقولی به خدمات بهداشتی ضروری، بدون موانع مالی یا غیرمالی (مانند تبعیض بر اساس وضعیت سلامتی، مالی یا سن) داشته باشند.
هر استان و قلمرو، برنامه بیمه درمانی خود را (مانند OHIP در انتاریو، MSP در بریتیش کلمبیا، RAMQ در کبک) مدیریت می‌کند و ممکن است قوانین و پوشش‌های تکمیلی متفاوتی داشته باشند، اما همگی ملزم به رعایت اصول فدرال هستند.
دسترسی مهاجران به خدمات بهداشتی و درمانی
وضعیت اقامت شما در کانادا، تعیین‌کننده زمان و نحوه دسترسی شما به سیستم بهداشت عمومی است:
۱. مقیمان دائم (Permanent Residents):
افرادی که اقامت دائم کانادا را دریافت می‌کنند، واجد شرایط پوشش بهداشت عمومی استان یا قلمروی محل سکونت خود هستند. با این حال، در اکثر استان‌ها (مانند انتاریو، بریتیش کلمبیا و کبک) یک دوره انتظار وجود دارد که معمولاً تا سه ماه پس از ورود یا برقراری اقامت طول می‌کشد. در این مدت، شما تحت پوشش بیمه دولتی نیستید و اکیداً توصیه می‌شود که برای پوشش هزینه‌های پزشکی احتمالی، بیمه درمانی خصوصی موقت خریداری کنید. پس از اتمام دوره انتظار و ثبت‌نام، کارت بهداشت استانی خود را دریافت خواهید کرد.
۲. پناهندگان و افراد تحت حمایت:
پناهندگانی که ادعای پناهندگی آنها پذیرفته شده، افراد تحت حمایت، و همچنین برخی از گروه‌های دیگر مانند قربانیان قاچاق انسان، معمولاً تحت پوشش “برنامه فدرال موقت بهداشت” (Interim Federal Health Program – IFHP) قرار می‌گیرند. این برنامه تا زمانی که فرد واجد شرایط دریافت پوشش بهداشت استانی شود، خدمات بهداشتی ضروری از جمله ویزیت پزشک، خدمات بیمارستانی، آزمایش‌ها، و همچنین پوشش‌های تکمیلی مانند داروهای تجویزی محدود، خدمات دندانپزشکی و بینایی‌سنجی اورژانسی را ارائه می‌دهد. IFHP دوره انتظار ندارد.
۳. دارندگان ویزای موقت (کار، تحصیل):
دسترسی به بیمه درمانی دولتی برای دارندگان ویزاهای موقت (مانند ویزای کار یا تحصیل) بسته به استان و مدت زمان اقامت و نوع مجوز کار متفاوت است.
- دانشجویان بین‌المللی: بسیاری از استان‌ها دانشجویان بین‌المللی تمام‌وقت را تحت پوشش برنامه بهداشتی خود قرار می‌دهند (گاهی پس از یک دوره انتظار). با این حال، برخی دانشگاه‌ها و کالج‌ها دانشجویان را ملزم به خرید بیمه درمانی خصوصی اجباری می‌کنند که معمولاً خدمات مشابهی را پوشش می‌دهد.
- دارندگان مجوز کار: در بسیاری از استان‌ها، افرادی که دارای مجوز کار معتبر برای مدت زمان مشخصی (معمولاً ۶ ماه یا بیشتر) هستند و در استان کار می‌کنند، واجد شرایط دریافت پوشش بهداشت عمومی می‌شوند (ممکن است دوره انتظار اعمال شود).
- ضرورت بیمه خصوصی: افرادی که واجد شرایط پوشش دولتی نیستند یا در دوره انتظار به سر می‌برند، باید حتماً بیمه درمانی خصوصی خریداری کنند تا از هزینه‌های بالای خدمات پزشکی در امان بمانند.
چگونه برای کارت بهداشت استانی اقدام کنیم؟
به محض ورود و برقراری اقامت در استان یا قلمروی مورد نظر (و پس از اتمام دوره انتظار در صورت وجود)، باید برای دریافت کارت بهداشت اقدام کنید. این فرآیند معمولاً شامل مراجعه حضوری به دفاتر مربوطه (مانند ServiceOntario یا Service BC)، تکمیل فرم درخواست و ارائه مدارک شناسایی و اثبات وضعیت اقامت (مانند کارت PR، تأییدیه اقامت دائم، مجوز کار یا تحصیل معتبر) و اثبات آدرس محل سکونت است. دریافت کارت ممکن است چند هفته طول بکشد.
چه خدماتی تحت پوشش بیمه عمومی (Medicare) قرار می‌گیرند؟
خدمات “ضروری از نظر پزشکی” معمولاً شامل موارد زیر است:
- ویزیت پزشکان عمومی (Family Doctors/General Practitioners) و متخصصان (Specialists)
- خدمات بستری در بیمارستان (شامل اتاق استاندارد، غذا، خدمات پرستاری)
- اکثر جراحی‌های ضروری
- آزمایش‌های تشخیصی (مانند آزمایش خون، اشعه ایکس)
- خدمات اورژانس در بیمارستان
- برخی خدمات دندانپزشکی که نیاز به بستری در بیمارستان دارند.
چه خدماتی معمولاً تحت پوشش بیمه عمومی قرار نمی‌گیرند؟
پوشش بیمه عمومی معمولاً شامل موارد زیر نمی‌شود و افراد برای دریافت این خدمات باید هزینه آن را شخصاً پرداخت کنند یا از بیمه درمانی خصوصی (اغلب از طریق کارفرما یا به صورت شخصی) استفاده نمایند:
- خدمات دندانپزشکی: معاینات، جرم‌گیری، پر کردن، عصب‌کشی و … (توجه: برنامه‌های دولتی محدودی برای کودکان، سالمندان یا افراد کم‌درآمد در برخی استان‌ها و همچنین برنامه جدید فدرال مراقبت از دندان کانادا (CDCP) با شرایط خاص وجود دارد).
- مراقبت‌های بینایی: معاینه چشم توسط اپتومتریست و هزینه خرید عینک یا لنز تماسی (برخی استان‌ها پوشش محدودی برای کودکان یا سالمندان دارند).
- داروهای تجویزی: هزینه داروها در خارج از بیمارستان معمولاً پوشش داده نمی‌شود، مگر اینکه تحت پوشش برنامه‌های دارویی استانی (Pharmacare) برای گروه‌های خاص (سالمندان، کم‌درآمدها، مبتلایان به بیماری‌های خاص) یا بیمه خصوصی باشید.
- خدمات آمبولانس: هزینه استفاده از آمبولانس ممکن است بسته به استان و شرایط، به طور کامل یا جزئی توسط فرد پرداخت شود (مگر در شرایط خاص یا با بیمه تکمیلی).
- خدمات توانبخشی و پیراپزشکی: مانند فیزیوتراپی، کایروپراکتیک، ماساژ درمانی، کاردرمانی (مگر اینکه بلافاصله پس از بستری در بیمارستان باشند یا پوشش محدودی از طریق استان یا بیمه خصوصی وجود داشته باشد).
- خدمات روان‌شناسی و مشاوره: خدمات روان‌پزشکان (که پزشک هستند) معمولاً تحت پوشش است، اما خدمات روان‌شناسان و مشاوران اغلب نیازمند پرداخت شخصی یا پوشش بیمه خصوصی است.
- اتاق خصوصی یا نیمه‌خصوصی در بیمارستان: هزینه اضافی این اتاق‌ها معمولاً تحت پوشش نیست.
چگونه پزشک و خدمات درمانی پیدا کنیم؟
- پزشک خانواده (Family Doctor/GP): اولین نقطه تماس شما با سیستم بهداشتی معمولاً پزشک خانواده است. او مراقبت‌های اولیه را ارائه می‌دهد، شما را در صورت نیاز به متخصص ارجاع می‌دهد و سوابق پزشکی شما را مدیریت می‌کند. یافتن پزشک خانواده که بیمار جدید بپذیرد، به‌ویژه در برخی مناطق، ممکن است چالش‌برانگیز باشد. وب‌سایت وزارت بهداشت استان شما معمولاً ابزارهایی برای یافتن پزشک دارد.
- کلینیک‌های بدون وقت قبلی (Walk-in Clinics): اگر پزشک خانواده ندارید یا نیاز به مراقبت فوری (غیر اورژانسی) دارید، می‌توانید به این کلینیک‌ها مراجعه کنید. نیازی به وقت قبلی نیست، اما ممکن است پزشک هر بار تغییر کند.
- متخصصان (Specialists): برای ویزیت متخصص (مانند متخصص قلب، پوست، زنان و…) معمولاً نیاز به ارجاع‌نامه از پزشک خانواده دارید. زمان انتظار برای ویزیت متخصص می‌تواند طولانی باشد.
- خدمات تلفنی و آنلاین (Telehealth): بسیاری از استان‌ها خدمات مشاوره پزشکی تلفنی یا آنلاین (مانند Health Link 811) را ارائه می‌دهند که می‌توانید برای سوالات پزشکی غیر اورژانسی با پرستاران یا پزشکان صحبت کنید.
- خدمات اورژانسی (Emergency Services):
برای موارد پزشکی جدی و تهدیدکننده زندگی، باید با شماره 911 تماس بگیرید یا مستقیماً به بخش اورژانس (Emergency Room – ER) نزدیک‌ترین بیمارستان مراجعه کنید. خدمات اورژانسی بیمارستانی برای همه افراد حاضر در کانادا، صرف نظر از وضعیت اقامت یا بیمه، برای شرایط تهدیدکننده حیات ارائه می‌شود. با این حال، همانطور که گفته شد، هزینه آمبولانس ممکن است پوشش داده نشود.
پشتیبانی فرهنگی و زبانی برای مهاجران
کانادا به تنوع فرهنگی خود اهمیت می‌دهد و تلاش می‌کند موانع دسترسی به خدمات بهداشتی را برای مهاجران کاهش دهد. بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی، خدمات مترجم حضوری یا تلفنی رایگان را برای بیمارانی که به زبان انگلیسی یا فرانسوی تسلط ندارند، فراهم می‌کنند. همچنین، سازمان‌های خدمات به مهاجران (Settlement Agencies) می‌توانند اطلاعات و راهنمایی‌های لازم در مورد سیستم بهداشتی و نحوه استفاده از آن را به زبان‌های مختلف ارائه دهند و به شما در یافتن خدمات بهداشتی متناسب با نیازهای فرهنگی‌تان کمک کنند.
نکات کلیدی برای مهاجران جدید
- بیمه خصوصی موقت: اگر مقیم دائم هستید، حتماً برای پوشش دوره انتظار سه ماهه، بیمه خصوصی تهیه کنید.
- اقدام سریع برای کارت بهداشت: به محض واجد شرایط شدن، برای کارت بهداشت استانی خود اقدام کنید.
- آشنایی با محدودیت‌های پوشش: بدانید که خدماتی مانند دندانپزشکی، بینایی‌سنجی و داروها معمولاً تحت پوشش بیمه عمومی نیستند و برای آنها به بیمه تکمیلی یا پرداخت شخصی نیاز دارید.
- جستجو برای پزشک خانواده: هرچه زودتر برای یافتن یک پزشک خانواده اقدام کنید.
- استفاده از منابع کمکی: از خدمات مترجم و راهنمایی‌های سازمان‌های خدمات به مهاجران استفاده کنید.
آیا برای مهاجرت به کانادا نیاز به کمک دارید؟
فرآیندهای مهاجرتی کانادا می‌تواند پیچیده باشد. اگر قصد مهاجرت به کانادا را دارید و می‌خواهید از مسیری هموار و مطمئن برای رسیدن به هدف خود اطمینان حاصل کنید، تیم ما با ارائه پکیج کامل خدمات مهاجرتی، از ارزیابی اولیه تا دریافت ویزا و راهنمایی‌های پس از ورود، در کنار شما خواهد بود.
بدون دیدگاه